طبقات اجتماعی بشاگرد

طبقات اجتماعی در بشاگرد

بر اساس تحقیقات جامعی که در کتاب پژوهشی در زمینه بشاگرد به عمل آمده طبقات اجتماعی بشاگرد به شرح زیر معرفی شده اند:

الف:ذات های برتر

1-خان:خان در صدر همه طبقات و جماعات قرار داشته است ،او مالک عمده ی زمین و آب ونخل ودام به شمار می آمده است.

2-رییس(رؤسا):این طبقه بلافاصله پس از خان قرار داشته اند و حتی میتوان آن ها را هم سنگ و هم طراز خان به حساب آورد.

3-بلوچکاره(آزاد):این طبقه هم جزو ذات های برتر به شمار می آمدند و طبقه پایین یعنی غلامان زیر نظر آنها اداره میشدند.

شغل عمده این طبقه کشاورزی بوده که برعهده غلامان گذاشته شده است.

این طبقه دارای پاره یی رده بندیها بودند که از جمله آنها "متولی" و "ملا"ها را میتوان نام برد :

-متولی:کار نظارت بر مراسمی که در زیارتگاه ها و مکان های مقدس انجام میشود بر عهده متولی بوده است و تمام درآمد زیارتگاه و مکان های مقدس به آنها و خانواده ایشان میرسید،شغل متولی گری موروثی بوده است.

-ملا ها:در منطقه ی بشاگرد تمام مراسم مذهبی از جمله قربانی کردن،کفن و دفن ،عروسی(عقد)،شفای بیمار و امثال آنهازیر نظر یک نفر به نام ملا انجام میشد.ملا ها از نفوذ قابل توجهی برخورداربودند.

ب:ذات های میانه

1-سپاهی(لشکری): این طبقه جزو لشکریان خان بودند و احکام و فرامین او را اجرا میکردند و دارای زمین ونخل بودند و همسان گروه آزاد و ذات های برتر به شمار می آمدند.

2-استادکاران:کار این طبقه مورد نیاز همه ی طبقات جامعه است ،آهنگری ،زرگری،نقره کاری،نجاری،و بنایی ازجمله کارهای این طبقه است،افراد این طبقه از هر تخصصی در منطقه ایی معین از بشاگرد به سر میبرند مثلا آهنگر در شهر شیب، زرگر در سردشت ،نجار در خومن و بناها که در انگهران به سر میبرند.این طبقه خود را جزو بلوچکاره میدانند و اگر چه طبقه آزاد هستند اما طبقه های آزاد ازجمله بلوچکاره به آنها زن نمیدهند وذات آنها را فروتر میدانند.عده ایی از آنها چوپانی هم میکنند.

ج:ذات های فروتر

-غلامان(غلام،نوکر،عبدون،بنده،تیه.)

غلامان طبقه غیر آزاد بشاگرد بودند و جمعیت عمده ایی دارند و احتمالا به صورت های زیرشکل گرفته اند:

-سلطه اقوام مهاجر بر اقوام بومی

-حمله به مناطق و قبایل همجوار و کاروانهای تجاری وگرفتن اسیر از آنها که به عنوان برده مورد بهره کشی قرار داده اند.

-خرید و فروش برده

-نسل هایی که از بردگان بجا مانده اند

به بنده ی مرد که از نسل بردگان بوده غلام و به بنده ی زن مولد (molad) گویند.

در میان این طبقه از مردم بشاگرد قشر هایی وجود دارند که بنا به شرایطی نوعی آزادی به دست آورده اند و در رده بالاتر از آنان ،اما جز ذات آنها قرار دارند این قشرها عبارتند از:

1-نقیب(نکیب-باشنده)

این طبقه در سلسله مراتب انگهران حکم پیام رسان را داشته اند.ازدواج این طبقه با افراد همین طبقه صورت میگیرد .محل زندگی این قشر عمدتا سردشت بشاگرد است.

2-درزاده

درزاده ها در حقیقت جزو طبقه غلامان به حساب می آیندجایگاه آنان پایین تر از نقیب و بالاتر از غلام است.درزاده ها از غلامان زن میگیرند ولی به آنها زن نمیدهند.

3-پهلوانان

این گروه برای سرگرمی به مجالس جشن و عروسی دعوت میشوند.پهلوانان خود دارای مراتبی هستند که عبارتند از:آرایشگران،نوازندگان و لوطی ها که در عروسی ها مردم را با آلات موسیقی که دارند سرگرم میسازند و بر حسب مورد دستمزد میگیرند.

د:خارج از ذات

خارج از طبقاتیکه ذکر آنها رفت،گروه های دیگری نیز وجود دارند که ظاهرا دارای درجه م مرتبه ایی نیستند و عبارتند از:

1-عشایر

2-چاوشها(درویش ها):که به ذکر اوصاف حضرت علی (ع)میپردازند و بعضی از آنها دارای کشکول و تبرزینی هستند،کار این گروه بیشتر جمع آوری هیزم از کوه ها ودشت ها بود.

3-سید ها: که در منطقه از احترام ویژه ایی برخوردارند.

4-حراجی:این عده از نقاط دیگر به بشاگرد آمده اند و در واقع حکم پیله ور دارند.

5-بنگلادشی:این گروه پارچه فروشانی هستند که منسوجات مورد نیاز مردم را از پاکستان وارد میکنند.

افغانی ها:کار این گروه عمدتا حفر چاه و بنایی است وبا وسایل اولیه ، چاه های نسبتا عمیقی حفر میکنند

منبع؛ https://baraheng.blogsky.com/tag/%D8%A8%D9%84%D9%8.

داستان شاه سیف الله خان و تفنگچی بلوچکاره

نژاد و تبار مردم شهرستان رودان

طبقات اجتماعی بشاگرد