آبگرم و چهار طاق روستای دهشیخ از توابع شهرستان ارزوییه

سراورلاشتاین اولین کسی بود که تشخیص داد ناحیه جنوب شرقی ایران انباشته از آثارتمدن مهم ماقبل تاریخ است. معذالک تا 1967 درباره ی این تپه تحقیقاتی بهعمل نیامده بود، تا اینکه در سال مذکور اداره باستان شناسی ایران باهمکاری باستان شناسان هاروارد به کاوش

دکترلمبرگ گارلوفسکی رییس هیات حفاری تپه یحیی نوشته است که مهم ترین کشف،پیدا کردن یک ساختمان دولتی بوده است که 5 اطاق بزرگ داشته و در آن الواحیپیدا شده که بعضی سفید بوده است. الواح مذکور با خط تصویری و نیمه تصویرینوشته شده و می رساند که در 5 هزار سال قبل مردم این منطقه دارای تمدنپیشرفته بوده و به خط آشنایی داشته اند.

تمدناین ناحیه نشان می دهد که همزمان با تمدن های آسیای غربی در جنوب شرقیایران، جوامع متمدن و پیشرفته ای زندگی می کرده اند. قدیمی ترین آثار وبقایای ست انسان که در این ناحیه به دست آمده عبارتند از قطعاتاستخوان، سنگ چخماق و ظروف سفالی ناهموار که از گل پخته درست شده است و بادست به آنها شکل داده اند.

درمیان استخوان حیوانات که از آن دوره باقی مانده است، استخوان غزال وگوسفند و بز دیده می شود. در دوران بعد که تمدن پیشرفته تر است به مصنوعاتفی و اشیاء ساخته شده از مس و مفرغ برمی خوریم که می رساند در این دورهبه ذوب فات آشنایی داشته و می توانسته اند حداکثر حرارت را برای ذوب فایجاد کنند.

دردوران بعدی که مربوط به 3500 سال قبل از میلاد است آثار خط در این منطقهپیدا شده و در یکی از اطاق های مکشوفه 84 لوحه گلی به دست آمده که شش لوحهآن دارای نوشته است و مجموعا 17 سطر می باشد. تا زمان کشف این لوحه ها درتپه یحیی، لوحه های معروف و شناخته شده مربوط به دوران عیلامی ها بوده،ولی لوحه های اخیر قدیمی تر است.

سبکمعماری در این دوره کامل تر از ادوار گذشته است و هر ساختمان دارای دواطاق بزرگ و چند اطاق کوچک است که از گل و خشت ساخته شده و در بعضی ازاطاق ها خمره هایی که حاوی مقداری غله بوده به دست آمده است.

دراین دوره ظروف ساخته شده از سنگ صابون با تزیینات هندسی به دست آمده کهبسیار جالب است و با به دست آمدن مقدار زیادی از سنگ های صابونی به نظر میرسد که این منطقه مرکز عمده تجارت سنگ صابون بوده است.

درحفاری های تپه یحیی آثار و مدارک ارزنده ای مربوط به دوران ماقبل تاریخ وادوار تاریخی از قبیل سفال و اشیاء سنگی به دست آمده است که با آثارمکشوفه در شهر سوخته ی سیستان، چاه حسینی در بمپور و دشت لوت شباهت دارد ومی رساند که در هزاره ی سوم قبل از میلاد این نواحی با یکدیگر ارتباطداشته اند.

آثارپیدا شده به خصوص الواح گلی که نمودار پیدایش خط در این منطقه است، تپهیحیی را یکی از مراکز مهم تمدن ایران باستان معرفی کرده است.

نوشتههای لوحه های گلی با آزمایش بر روی مواد آلی با روش کربن 14 مربوط به 3560سال قبل است. و از لحاظ قدمت نظیر ندارد و قدیمی ترین نوشته ها تا کنونشناخته شده.

از لحاظ اهمیت آثار به دست آمده، دانشمندان و کارشناسان زیادی به مطالعه ی این آثار پرداخته اند. از جمله :

پروفسور رونالد تایلکوت Prof.Ronald.Tylecote  درباره مفرغ تپه یحیی

دکتر رادمیر پلاینر Dr.Radomir.Pleiner درباره آهن و فات دیگر

دکتر فرد ماستن  Dr.Fred.Maston درباره سرامیک و سفال

پروفسور آلور Prof.Alur درباره استخوان و ذغال

دکتر ریشارد فرای Dr.Richjard.Frye درباره متون خطی

 قدیمیترین نشانه های ست انسان ها در تعداد زیادی خانه های کوچک خشتی به دستآمده که مربوط به نیمه هزاره ی پنجم قبل از میلاد است و به نظر می رسد کهورود به اطاق از طریق روزن سقف انجام شده است.

دیواراز خشت هایی است که در آفتاب خشک شده و وجود قطعاتی از نی و حصیر نشانه ایاز سقف های فروریخته است. اشیا مفرغی مکشوفه در تپه یحیی می رساند کهفکاران قادر بوده اند برای گداختن سنگ های معدنی حرارت زیادی ایجادکنند. این حفاریات معرف ست انسان در ادوار مختلف بوده که قدیمی ترینآثار آن مربوط به 4500 سال قبل از میلاد و آخرین دوران آن مربوط به دوراناشکانیان و ساسانیان است.

به نوشته وزیری کرمانی ، درخت سرو بسیاربزرگی در دامنه کوه صوغان قرار داشت که دور آن هشت بغل بود و تخمیناًپنجاه خروار هیزم خشک به مرور ایام از این درخت به دست آمد. 
به اعتقاد مردم ، حضرت زکریای پیغمبر علیه السّلام در این درخت پنهان بوده است. 
همچنین در صحرای صوغان، در قریه اللّه آباد، تلی خاکی است که گویند مقتل یحیی بن زکریا علیه السّلام است.

نسبتشریف امامزاده سید محمد، روستای قلعه نو ازتوابع دهستان وکیل آباد با سهواسطه به اما م هفتم (ع) منتهی می شود که ازقرار ذیل است : سیدابوالغیثمحمد الاکبر بن محمدالحایری بن ابراهیم المجاب بن محمد العابدین بن اما مموسی الکاظم (ع) .وی سیدی شریف ،بزرگوار ،دین دار وبسیار جلیل القدر وازشهدای بنام اهل بیت (ع) است اوبه خاطرگریه های شبانه ،به پدرباران(ابوالغیث ) مکنی شد که حکایت از اشکهای فراوان اودر خوف از خدا ونشانهزهدوتقوای اودارد . پدر بزرگوارش سید محمد حایری به خاطر ترس از جان خوددرسال 247یا 250 از حایر حسینی به قصربن هبیره واز انجا به ارجان = بهبهانوسپس به سیرجان مهاجرت نمود وبه خواهش اهالی کرمان به این شهررحل اقامتافکند وسرانجام درسال 262ه. ق دارفانی راوداع گفت واینک ارامگاهاودرخیابان 17 شهریور شهرکرمان به شاهزاده محمد مشهور ومطاف دوستداران اهلبیت (ع) است . علت شهرت سید محمد ابوالغیث به (پیر غیب ) برمامعلوم نیستاما دو احتمال در این خصوص داده شده است، نخست اینکه ،کنیه او ابوالغیث بهغیب تصحیف شده ویا اینکه جمله پیر غیب طبق حروف ابجد که سال 1224ه.ق بهدست می آید سال بازسازی بقعه می باشد . امامزاده پیر غیب در جریان قیامسید حسنی مدفون دربردسیر شرکت داشته واز سپه سالاران سپاه وی بوده که پساز شهادت رهبر آن قیام به دست خوارج ، دیگر سادات من جمله امامزاده پیرغیبدرگوشه وکنار شهرها مخفی شده تا اینکه دراین مکان شناسایی ودرسال 296 ه.قبه شهادت می رسد اودارای 8 برادر بوده که یکی آنها به نام سید محمد اصغراست که درروستای اسطور بلورد شهرستان سیرجان مدفون وبه پیر غیب شهرت دارد








.

داستان شاه سیف الله خان و تفنگچی بلوچکاره

نژاد و تبار مردم شهرستان رودان

طبقات اجتماعی بشاگرد